Radyasyon, enerji verebilen radyant (ışın yayan) enerjinin türlerinden biridir. Radyoterapide yüksek enerji veren X ışınları ya da partikülleri kullanarak hastalıkların tedavisi amaçlanır.  Radyasyon ile kanserli DNA’ya kalıcı zarar verilir ya da serbest radikaller oluşturarak DNA’da hasar verilir ve kanserli hücrelerin öldürülmesi amaçlanır.

Radyoterapi (ışın tedavisi), yüksek enerjili parçacıkların hücre üzerinde oluşturduğu etkiden yararlanılan tedavi şeklidir. Kanser tedavisi için uygulanan radyoterapinin ana ilkesi kanserli hücreleri tahrip etmektir. Radyasyon ile DNA’ya kalıcı zararlar verilir ya da serbest oksijen radikalleri oluşturarak hücre içi hasar ile kanserli hücrelerin öldürülmesi amaçlanır. Radyoterapinin uygulanmasıyla hücrede oluşan hasara bağlı olarak hasar tamir edilir, hücre yaşamına devam edebilir veya hücre ölümü gerçekleşebilir.

Kanser hastalarına uygulanan cerrahi ve kemoterapi tedavi yöntemlerinin yanında radyoterapi tedavisi tek başına uygulanabileceği gibi cerrahi ve/veya kemoterapi ile kombine olarak da uygulanabilir. Kanser hastalarının %50’sinde fazlasında küratif veya palyatif olarak radyoterapi uygulanmaktadır.

Radyoterapinin kanser tedavisinde kullanımı;

Radikal radyoterapi: Tümörü tamamen kontrol altına almak amacıyla, lokal ve bölgesel hastalıklı olgularda uygulanan tedavi şeklidir.

Adjuvan radyoterapi: Primer tedavinin (cerrahi veya kemoterapi) bir aşamasında primer tedaviye ek cerrahi mikroskobik kalıntı kontrolü için kullanılır.

Palyatif radyoterapi: Kür şansı olmayan hastalarda var olan hastalık belirtilerini azaltarak hastanın yaşam kalitesini arttırmaya yönelik radyoterapi şeklidir.

Radyoterapi Etki Mekanizması

Radyoterapi ile hücreler çoğalma yeteneklerini kaybederler. Radyoterapi ile hücrede mitotik aktivite, protein ve DNA sentezi devam etse de hücre bölünüp çoğalabilme yeteneğini kaybetmişse ölü kabul edilir.  Malign tümörler kontrolsüzce çoğaldığı için bu durum özellikle malign tümörlerin radyoterapisini ifade etmektedir. Tümör radyoterapisi için başlıca amaç ya malign hücreleri tümü ile tahrip etmek ya da bu hücrelerin kontrolsüz çoğalmalarına son vermektir.